Wat is histiocytose?
Histiocytose wordt gedefinieerd als een proliferatie, soms kankerachtig, van het aantal histiocyten, deze cellen van het immuunsysteem die aanwezig zijn in het bindweefsel.
Er zijn verschillende soorten histiocytose bij honden:
- cutane histiocytose, een eenvoudige proliferatieve aandoening van histiocyten gelokaliseerd op de huid,
- systemische histiocytose die de huid en andere organen aantast,
- kwaadaardige histiocytose, een tumorale proliferatie van histiocyten. Om kwaadaardige histiocytose aan te duiden spreken we ook wel van histiocytisch sarcoom.
Hoe manifesteert histiocytose zich bij honden?
Tekenen van cutane en systemische histiocytose
Cutane en systemische histioctyose manifesteert zich door de vorming van plaques of knobbeltjes op de huid. Deze laesies, geïsoleerd of meervoudig, zijn soms alopecisch (haarloos) en kunnen zweren. Ze verdwijnen vaak en verschijnen dan weer. De laesies verschijnen bij voorkeur op het gezicht, de nek, het scrotum, het perineum en aan het uiteinde van de ledematen.
In het geval van systemische histiocytose kunnen de lokale lymfeklieren opzwellen en kunnen de laesies de ogen, de neusholte maar ook de milt, lever, long en beenmerg aantasten. De ziekte ontwikkelt zich chronisch en onregelmatig.
Het is bekend dat mannelijke Berner Sennenhonden vatbaar zijn voor systemische histiocytose, maar verschillende andere rassen zoals Rottweiler, Golden Retriever, Belgische Herder, Poedel, Border Collie of zelfs Labrador kunnen worden aangetast.Jonge honden zijn vaker getroffen.
Symptomen van kwaadaardige histiocytose
Er zijn twee soorten kwaadaardige histiocytose:
- histiocytisch hemofagocytair sarcoom dat wordt gekenmerkt door het snel verschijnen van een infiltrerende massa, die de onderliggende weefsels vernietigt, ter hoogte van een extremiteit en meestal dicht bij een gewricht. Het is vooral interessant voor oudere honden.
- Gedissemineerd dendritisch histiocytisch sarcoom dat voornamelijk voorkomt bij de Berner Sennenhond (80% van de gevallen), de Rottweiler en de Retriever (Golden, Labrador, Flatcoat). De gedissemineerde vorm is een zeer agressieve vorm die zich manifesteert door de vorming van solide tumormassa's in verschillende organen zoals de milt, lever, lymfeklieren, longen en beenmerg. Bij aangetaste honden resulteert de ziekte in symptomen zoals lethargie, gewichtsverlies, hyperthermie, ademhalingssymptomen (hoesten, kortademigheid), kreupelheid als er bot bij betrokken is en epileptische aanvallen als er sprake is van hersenbeschadiging.Huidlaesies daarentegen komen zelden voor.
Hoe wordt histiocytose gediagnosticeerd?
Uw dierenarts kan de aandoening vermoeden bij het onderzoeken van uw dier, gezien de klinische symptomen die het vertoont, maar de diagnose met zekerheid is gebaseerd op histologisch onderzoek van de weefsels. Om monsters van beschadigd weefsel te verkrijgen, kan uw dierenarts een biopsie of volledige excisie van de massa aanbevelen. Het genomen monster wordt vervolgens voorbereid voor onderzoek door een gespecialiseerd veterinair laboratorium.
Welke behandelingen zijn er?
Systemische histiocytose reageert in 50% van de gevallen op immunosuppressiva. Dit kunnen glucocorticoïden zijn die in hoge doses worden gebruikt of andere modulatoren van het immuunsysteem, zoals ciclosporine of luflenomide. Deze behandelingen maken een definitieve genezing mogelijk bij sommige dieren, maar andere vertonen systematische recidieven wanneer de behandeling wordt stopgezet.
Kwaadaardige histiocytose wordt behandeld door chirurgische excisie of zelfs amputatie voor sterk infiltrerende tumoren. Chemotherapie lijkt niet effectief te zijn voor deze aandoening en de prognose voor honden met deze aandoening is erg slecht.