Heeft de hond geheugen?
Volgens het woordenboek wordt geheugen gedefinieerd als "een biologische en psychische activiteit die het mogelijk maakt om eerder geleefde ervaringen vast te houden" of zelfs als een "biologische en psychische activiteit die het mogelijk maakt om informatie op te slaan, te behouden en te herstellen . »
Het is daarom essentieel in alle leerprocessen, herkenning (van individuen en situaties) en socialisatie waartoe de hond in staat is.
In het licht van deze observatie kunnen we dus met zekerheid zeggen dat de hond een geheugen heeft. Maar welk type geheugen precies? En is het vergelijkbaar met dat van een mens?
De herinneringen van de hond
In werkelijkheid is er niet één enkele herinnering, maar verschillende soorten herinneringen bij honden die als volgt kunnen worden gecategoriseerd:
Zintuiglijk geheugen
Zintuiglijk of perceptueel geheugen is het geheugen dat gekoppeld is aan de vijf zintuigen. Het identificeert en onthoudt heel kort en onbewust de informatie die wordt verstrekt door zien, voelen, horen, proeven en ruiken. Relevante informatie wordt vervolgens naar het kortetermijngeheugen gestuurd.
Kortetermijngeheugen
Zoals de naam al doet vermoeden, is het kortetermijngeheugen de herinnering aan het heden. Het wordt gebruikt om informatie heel kort vast te houden, een paar seconden tot een paar minuten, nadat het de hersenen is "binnengekomen" . Bij honden werd dit kortetermijngeheugen geschat op 2 minuten door een Zweedse studie gepubliceerd in 2014 in het wetenschappelijke tijdschrift Behavioral Processes (maar de resultaten van deze studie zijn echter twijfelachtig).
Dit type geheugen wordt constant gevraagd door de hond. Het stelt hem bijvoorbeeld in staat zich te herinneren dat een kat, die hij in het park tegenover zijn huis waarneemt, zich achter een boom heeft verstopt. Het kortetermijngeheugen houdt dan in dat de hond het bestaan van de kat niet is vergeten, ook al ziet hij die niet meer, en ook dat de hond in staat is om mentaal een "onzichtbaar object" voor te stellen (in ons voorbeeld een kat verborgen door de boomstam).
Kortetermijngeheugen is de eerste stap naar langetermijngeheugen.
Langetermijngeheugen
Langetermijngeheugen is geheugen dat informatie kan opslaan voor dagen, maanden of zelfs jaren.
We splitsen het meestal op in:
- impliciet geheugen dat zelf procedureel geheugen en klassieke conditionering omvat,
- expliciet geheugen dat kan worden opgesplitst in episodisch geheugen en semantisch geheugen.
Impliciet geheugen
Impliciet geheugen is een soort langetermijngeheugen waarmee je onbewust automatismen kunt verwerven, zonder er zelfs maar over na te hoeven denken of een bepaalde mentale inspanning te leveren.
Het omvat dus het procedurele geheugen, het geheugen van knowhow en motorische vaardigheden. Het is dit type geheugen dat de verwerving en het gebruik van motorische vaardigheden bij sport- en werkhonden mogelijk maakt om de specifieke taken uit te voeren waarvoor ze zijn opgeleid. Het is ook het geheugen dat tussenbeide komt voor het gebruik van de "natuurlijke" vermogens van het dier, zoals lopen of rennen.
Klassieke leermethoden voor conditionering, zoals beschreven in het hondenexperiment van Pavlov, doen ook een beroep op het impliciete geheugen van de hond.
Expliciet geheugen
Geheugen is langetermijngeheugen dat een zekere mate van bewust nadenken vereist. Expliciet geheugen wordt verder onderverdeeld in 2 soorten geheugen: semantisch geheugen en episodisch geheugen.
Episodisch geheugen
Bij mensen is het episodisch geheugen het langetermijngeheugen van gebeurtenissen die in een bepaalde context zijn ervaren (plaats, datum, bijbehorende emotie). Het is een soort autobiografisch geheugen dat ons in staat stelt feiten en gebeurtenissen te vertellen zoals we ze hebben gevoeld en ervaren, door het prisma van onze subjectiviteit. Dit geheugen stelt je ook in staat mentaal in de tijd te reizen, gebeurtenissen uit het verleden te herinneren en jezelf in de toekomst te projecteren. Het veronderstelt het feit dat je je bewust bent van jezelf om de mogelijkheid te hebben jezelf mentaal onder te dompelen in een situatie uit het verleden. Heeft de hond dit vermogen om zich belangrijke gebeurtenissen in zijn leven te herinneren? Om zelfs maar te onthouden wat hij de dag ervoor deed, dacht of voelde in een bepaalde situatie? Niemand weet het vandaag met absolute zekerheid, hoewel een studie uit 2016, gepubliceerd in het tijdschrift Current Biology en uitgevoerd door Claudia Fuggaza, aantoonde dat honden het vermogen hebben om mentaal terug te gaan om zich details van een gebeurtenis te herinneren.
Als de hond een episodisch geheugen heeft (wat de experts nog steeds verdeelt), lijkt het er echter op dat het veel beperkter is in de tijd dan dat van de mens (of in ieder geval anders dan dat van de mens) rekening houdend met de waargenomen neiging van het dier om in het huidige moment te leven.
" Een van de meest bekende gevolgen van deze observatie is dat het nutteloos en ineffectief zou zijn om de hond te berispen als hij niet is betrapt op zijn domheid. De hond die bijvoorbeeld op het tapijt in de woonkamer heeft geplast, zal het niet begrijpen dat hij wordt berispt als hij thuiskomt, of deze terugkeer nu binnen 10 minuten of 2 uur na zijn domheid plaatsvindt. De hond heeft niet de cognitieve capaciteiten om de link te leggen tussen de woede van zijn meester en zijn domheid als de reprimande daarna tussenbeide komt. Aan de andere kant zal de hond de les veel beter onthouden als hij op heterdaad betrapt wordt omdat hij dan zijn daad in zijn brein beter zal kunnen associëren met de berisping van zijn meester wanneer deze twee gebeurtenissen tegelijkertijd plaatsvinden."
Semantisch geheugen
Semantisch geheugen is het geheugen van feiten en concepten. Het stelt ons in staat om algemene kennis over de wereld op te slaan, zodat we deze kunnen gebruiken wanneer we deze nodig hebben. Bij mensen is semantisch geheugen het geheugen van "encyclopedische" kennis. Dankzij dit kunnen we bijvoorbeeld de dagen van de week een naam geven, aangeven dat Parijs de hoofdstad van Frankrijk is, enz. Dit type geheugen is, in tegenstelling tot episodisch geheugen, niet gekoppeld aan een bepaalde context: we weten, zonder precies te weten wanneer en waar we hebben geleerd wat we weten.
Honden hebben ook een vorm van semantisch geheugen waarmee ze informatie en betekenis kunnen halen uit hun verschillende ervaringen. Het is dit type geheugen dat hem in staat zou stellen om een handeling te associëren met een verbale indicatie van zijn meester na een leerfase.
Wat beïnvloedt het geheugen van een hond?
We weten dat het geheugenvermogen van een hond wordt beïnvloed door verschillende factoren, zoals waakzaamheid en aandacht, de herhaling van de te onthouden ervaring en de emotie die tijdens deze ervaring wordt gevoeld. Hoe sterker deze emotie, hoe meer de ervaring zich gemakkelijk en in het geheugen van het dier zal nestelen. Dit geldt zowel voor positieve ervaringen voor de hond als voor negatieve ervaringen. In het eerste geval zal bijvoorbeeld een oefening die wordt uitgevoerd met beloningen die de hond veel plezier geeft, gemakkelijker worden onthouden, terwijl in het tweede geval een enkele traumatische gebeurtenis voldoende kan zijn voor de hond om hiervan een fobie te ontwikkelen. slechte ervaring.